Pustelnia św. Jana z Dukli

Atrakcje okolicy

Odwiedzając Beskid Niski, warto zajrzeć do Pustelni św. Jana z Dukli i poznać historię i podania związane z jego życiem

W okolicach Dukli, w miejscu zwanym potocznie „Na Puszczy” (w Trzcianie) znajduje się Pustelnia św. Jana z Dukli, gdzie podobno święty prowadził pustelnicze życie.

Co wiemy o tym świętym?

Święty Jan z Dukli to jeden z najbardziej znanych polskich zakonników, którego życie i działalność pozostawiły trwały ślad w historii Kościoła. Urodził się ok. 1414 roku w Dukli na Podkarpaciu. Już we wczesnej młodości miał odznaczać się pobożnością i pragnieniem życia zakonnego. Wstąpił do zakonu franciszkanów konwentualnych, a następnie przeszedł do bardziej surowej gałęzi zakonu - obserwantów, znanych dziś jako bernardyni.

Przez wiele lat działał w Krosnie, Lwowie oraz innych miastach, gdzie głosił kazania i poświęcał się pracy duszpasterskiej. Szczególnie zasłynął jako spowiednik i kaznodzieja, który swoją gorliwością religijną i skromnością przyciągał wiernych. Pod koniec życia stracił wzrok, co jednak nie przeszkodziło mu w dalszym wykonywaniu posługi.

Zmarł 29 września 1484 roku we Lwowie i niemal natychmiast zaczęto przypisywać mu cuda.

Legenda św. Jana

Z osobą św. Jana z Dukli wiąże się wiele podań i legend, które przez wieki przenikały do ludowej tradycji. Jedna z najsłynniejszych opowieści głosi, że jako młody pustelnik Jan miał przez wiele lat mieszkać w jednej z jaskiń w pobliskich lasach, oddając się modlitwie i surowej ascezie. Podobno w tym czasie żywił się jedynie tym, co dała mu natura, a wody zaczerpywał ze źródła, które do dziś nosi jego imię.

Inna legenda głosi, że św. Jan miał prorocze wizje i ostrzegał mieszkańców Lwowa przed zagrożeniami. W 1648 roku, podczas oblężenia miasta przez wojska Chmielnickiego i Tatarów, miał ukazać się nad murami w postaci jasnego światła, co miało ocalić Lwów przed zniszczeniem. Choć historycy podchodzą do tych opowieści z rezerwą, legenda ta umocniła kult zakonnika na ziemiach ruskich i polskich.

Kult św. Jana

W 1733 roku św. Jan z Dukli został beatyfikowany przez papieża Klemensa XII. Kanonizacji dokonał papież Jan Paweł II w 1997 roku.

Według legendy św. Jan ukazał się we śnie właścicielce Dukli, nakazując wybudowanie kaplicy w miejscu swojej pustelni. W 1769 roku na wzgórzu wzniesiono tam więc pierwszy kościół wraz z Domem dla Pustelnika, zwanym również Domem Rekolekcyjnym. Obecny murowany kościół powstał na początku XX wieku, zastępując wcześniejszą drewnianą świątynię i pustelnię, które spłonęły pod koniec XIX wieku.

W grocie obok świątyni znajduje się źródełko św. Jana, wiele osób wierzy, że ma ono właściwości lecznicze.

Do dziś św. Jan z Dukli pozostaje ważnym patronem Podkarpacia oraz Lwowa. Jego postawa pokory, oddania i służby innym pozostaje inspiracją dla wielu wiernych.